Wisdom keepers en hun informatie over en bijdragen aan het opnieuw creëren van 'Samenlevingen in Balans'

Veel 'Samenlevingen in Balans' kennen wisdomkeepers, dwz. mensen die de kennis en wijsheid van deze volken en culturen zorgvuldig gedurende duizenden jaren van generatie op generatie en soms met gevaar voor eigen leven mondeling hebben doorgegeven. Veel huidige wisdomkeepers hebben recent besloten om deze informatie voor het eerst openbaar te maken, zodat dat nu een van de bronnen is over zulke 'Samenlevingen in Balans'. Sommige wisdom keepers hebben deze kennis en wijsheid openbaar gemaakt door het voor het eerst op te schrijven en als boek te publiceren. Anderen hebben een van hun leerlingen toestemming gegeven om dat te doen.


Voorbeelden van geschreven bronnen:
Hieronder noem ik een paar van de meest indrukwekkende geschreven bronnen die ik tot nu toe heb gevonden van duizenden jaren mondeling doorgegeven geschiedenis, kennis en wijsheid die Wisdom Keepers nu besloten hebben om openbaar te maken. Deze bronnen komen van zeer uiteenlopende plekken op de wereld:

Het boek: The Walking People
Een van de zeer indrukwekkende bronnen waarin de mondeling doorgegeven geschiedenis van een vreedzame Samenleving in Balans is opgeschreven is het boek The Walking People, Native American Oral History. In dit boek, dat gepubliceerd is in 1993, heeft Paula Underwood, de meer dan 10.000 jaar mondeling overgeleverde geschiedenis van de Oneida zoals haar vader dat aan haar heeft doorgegeven, voor het eerst opgeschreven. De Oneida is een van de 5 volken die samen bekend zijn als de Irokezen, Iroquois of Haudenosaunee uit Noord-Amerika.
Tsilikomah, de grootmoeder van haar grootvader
Zij erfde de verantwoordelijkheid voor deze Mondelinge Geschiedenis die via de grootmoeder van haar grootvader in haar familie kwam. Tsilikomah, de grootmoeder van haar grootvader, kwam tijdens haar training als healer in contact met een man die zo'n wisdom keeper was. De man was ziek en het was aan Tsilikomah om een diagnose te stellen en ze kwam tot de conclusie dat de man ziek was van verdriet. In het gesprek dat volgde vertelde deze man dat hij de keeper van de geschiedenis van zijn volk was, maar dat het hem in zijn leven niet was gelukt om iemand te vinden om deze enorme hoeveelheid aan informatie aan door te geven. Wat dat betekende is dat met zijn dood ook al deze kennis verloren zou gaan. Daarom committeerde de grootmoeder van de grootvader van Paula Underwood zich in het begin van de 19e eeuw om deze geschiedenis, die doorgegeven werd in de vorm van versen en liederen, van deze man te leren en te herinneren en zeer zorgvuldig door te geven via vijf generaties binnen de Underwood familie.
De enorme reis
Het is de geschiedenis van een volk dat aanvankelijk naar alle tevredenheid ergens aan de kust van de oceaan woont totdat er een ramp plaatsvindt. De beschrijving van deze ramp doet denken aan een tsunami. Veel mensen komen om en de overlevenden stellen tot hun schrik vast dat ook alle mensen die de kennisbewaarders waren omgekomen zijn. Dat is een reden dat ze besluiten om vanaf dat moment van iedere ervaring te leren en die nieuw geleerde inzichten steeds met iedereen te delen. Bovendien besluiten ze om een nieuwe plek te zoeken om te leven en zo worden ze niet alleen 'The Walking People' maar ook 'The Learning People' en beginnen ze aan een enorme reis. De liederen doen vermoeden dat ze vanuit Azië de Beringstraat overstaken naar Noord-Amerika en via grote omzwervingen en tijdelijke woonplaatsen zich tenslotte difinitief vestigden in het Grote Meren gebied op de grens van wat nu Canada en de Verenigde Staten is. Paula Underwood heeft dit enorm lange epos van een vreedzaam en florerend volk dat leren beschouwde als een van de allerbelangrijkste zaken in het leven nu voor het eerst openbaar gemaakt voor het welzijn van allen.
Hoe kunnen we weten of dit verhaal waar is?
Hierover schrijft Paula Underwood (1932-2000) zelf in haar voorwoord het volgende:
"Toen ik een kind was zong mijn vader eindeloze liederen voor mij over een volk dat over grote afstanden liep, het hoofd bood aan allerlei moeilijkheden, fouten maakte, maar dat boven alles doorging. Ik leerde deze liederen van hem. En toen op een dag vroeg hij mij wat ik wist.
'Hoezo,' zei ik, 'Ik ken de uitgebreide geschiedenis van een heel volk dat doorgaat en doorgaat over duizenden jaren.'
'Is dat zo?' vroeg hij. 'En hoe weet je die dingen?'
We praatten hier lang over, in een diepe conversatie, diep in gedachten. Iedere keer dat ik mijn vader vertelde dat ik wist dat zulke dingen waren gebeurd, herinnerde hij me er aan wat 'weten' betekent, totdat ik tenslotte zei:
'Ik weet dat mijn vader zijn hoofd ophief en zong. Ik weet dat ik hem hoorde. Ik weet dat dit zijn liederen zijn. Ik concludeer dat ze veel nauwkeurigheid bevatten omdat ik de werkelijkheid achter de woorden voel en omdat mijn vader voor mij het soort persoon lijkt die zo'n taak niet licht opneemt en omdat ik het idee heb dat zijn vader net zo iemand was. Misschien zal ik gedurende mijn leven voor mezelf de nauwkeurigheid van deze woorden gaan onderzoeken. En tot dat moment, zal ik mijn vaders taak overnemen zoals hij die taak van zijn vader heeft overgenomen. Ik zal deze woorden bewaren. Ik zal bovendien de taak op me nemen om ze in het Engels te vertalen, altijd nauwkeurig en indien mogelijk op een mooie manier. Maar daarnaast zal ik geen verdere claim maken dan dit: 'Mijn vader hief zijn hoofd op en zong. Ik hoorde hem.' " (Paula Underwood, The Walking People, 1993, p. xi)
Paula Underwood heeft zich ook ingespannen om de manier van leren van The Walking People en zoals ze die van haar vader leerde bredere bekendheid te geven.
Voor meer over wat zij schrijft over leren, kijk hier en hier
Voor meer over Paula Underwood en The Walking People
Voor meer over de boeken van Paula Underwood.

De boeken: Song of Waitaha en Whispers of Waitaha
Een andere zeer indrukwekkende bron waarin de mondeling doorgegeven geschiedenis van een vreedzame Samenleving in Balans zijn twee boeken van de Waitaha, de eerste bewoners van Nieuw Zeeland. In deze twee boeken is de mondeling doorgegeven geschiedenis, wijsheid en kennis van de Waitaha voor het eerst opgeschreven. In deze boeken beschrijven ze zowel de eeuwenoude geschiedenis als de wijsheid en heilige gebruiken op basis waarvan ze in staat waren om eeuwenlang in vrede met elkaar en in harmonie met het land en de zee te leven. In 1989 verscheen het boek Song of Waitaha, the histories of a Nation, geschreven voor 6 Waitaha grootvaders: "Tenslotte is dan onze geschiedenis verteld. Nu zijn de moedige voorouders die we zo lang verborgen hebben gehouden weer voor iedereen zichtbaar." Bovendien verscheen in 1989 het boek Whispers of Waitaha, traditions of a nation, geschreven door 8 Waitaha grootmoeders. "Het is tijd voor Waitaha om uit de schaduw te stappen en in onze kracht te gaan staan zoals onze voorouders deden."
Deze twee prachtige boeken zijn voor mij tot nu toe de meest pure bron over de details van een Samenleving in Balans!
Song of Waitaha, the histories of a Nation - door 6 grootvaders
In vrede met elkaar en in harmonie met de natuur
Op de achterkant van het boek staat het zo beschreven: "... Deze teksten leggen uit dat de vroege bewoners van Nieuw Zeeland een vreedzame confederatie waren die bestond uit meer dan tweehonderd stammen, die samen bekend waren als de 'Natie'. Het vertelt hun verhaal vanaf de allereerste verkenningen en vestiging tot aan de laatste dagen. 'Song of Waitaha' repareert het kapotte weefsel van ons verleden en opent de deuren naar de toekomst. De geschiedenissen vertellen over een samenleving waar veel volkeren in harmonie met elkaar leefden. Het laat zien hoe ze het land en het water eerbiedigden en het leven ondersteunden - ze oogsten vogels en vissen op zo'n manier dat die in aantal toenamen, ze kapten grote bomen om kano's te maken op zo'n manier dat het bos er krachtiger door werd, ze bewerkten steen 'zonder de spirit van de steen te breken', ze respecteerden de rivieren - en zorgden er voor om de balans in de natuurlijke omgeving niet te verstoren."
De kostbare schat
De Waitaha beschrijven zichzelf als mensen die naar Aotea Roa, het Zuidelijk eiland van Nieuw Zeeland kwamen om voor het land te zorgen en in vrede te leven. "En we volgden het liefdevolle pad van Rongo Marae Roa (de God/Godin van de Vrede) gedurende de eeuwen en beschermden de kennis die de heilige liederen van onze voorouders bevatte." (Song of Waitaha, 1989, p. 11) Deze kennis, deze heilige liederen van hun voorouders, hebben ze gedurende 67 generaties mondeling doorgegeven. En iedere keer waren ze heel zorgvuldig bij hun keuze aan wie van de volgende generatie deze kostbare schat aan kennis werd doorgegeven. Wat ze daarbij zochten, schrijven ze, is niet alleen een getalenteerd kind met de juiste kleuren in de aura, maar vooral het antwoord op de eenvoudige vraag: 'Is er zachtheid?' Want de meest gekoesterde kennis werd niet toevertrouwd aan "...hen die leven voor zichzelf in plaats van voor anderen. En het gaat nooit naar hen die zich laten meenemen door vlagen van kwaadheid om pijn te doen." (Song of Waitaha, 1989, p. 12)
Inspiratie voor onze gemeenschappelijke toekomst
Waarom ze dan nu toch hebben besloten om deze kostbare schat te openbaren verwoorden ze zo: "Ons besluit om deze schat te onthullen is niet licht genomen, want tot nu toe werd het beschermd door stilte. We geven het aan alle mensen van dit land in de hoop dat het ons wil helpen om het pad van wederzijds vertrouwen en begrip te gaan. Waar vandaag pijn is, zal morgen healing zijn. Waar misverstanden wegvallen, zal plaats zijn voor tolerantie. Er zijn wijdere horizons vanaf de bergtoppen en verreikende kustlijnen. Er zijn oude paden die leiden naar nieuwe werelden. Het is tijd om inspiratie te verkrijgen uit het verleden om ons de toekomst in te leiden. (...) Moge deze oude wijsheid een kracht zijn voor het goede, vandaag en morgen en in alle dagen na morgen." (Song of Waitaha, 1989, p. 5)
Whispers of Waitaha, traditions of a Nation - door 8 grootmoeders
Ook zij zijn een matriarchaat
De Waitaha grootmoeders vertellen niet alleen dat zij 'het pad van vrede lopen' en in harmonie met de natuur leven, maar ook dat ze een matriarchaat zijn. "Het is nu de tijd dat de stemmen van de grootmoeders worden gehoord en om de absolute waarheid naar buiten te brengen van de traditie van de mensen van Waitaha, die de matriarchale waarheid volgen, want Papatuanuka onze Grootmoeder Aarde is nu in haar tijd van vernieuwing." (Whispers of Waitaha, 1989, p. 11). En ook uit deze beschrijvingen blijkt dat in een matriarchaat grote waarde gehecht wordt aan de gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. "Waitaha, vergeet nooit dat de grootheid van een natie besloten ligt in de handen van zowel de man als de vrouw, maar dat we in de algemene patronen van gedachten en praktijk een natie zijn die de grootmoeder leringen volgt. We volgen de leringen van de matriarchen." (Whispers of Waitaha, 1989, p. 107, 108)
Doorgeven van kennis van grootouders aan kleinkinderen
In dit boek beschrijven de grootmoeders vele aspecten van hun kennis van 'de patronen van het universum en de patronen van het leven' en hoe ze deze patronen doorgaven aan getalenteerde kleinkinderen. Ze leren hun kleinkinderen eerst inzicht 'in hoe het universum werkt' en illustreren dat met voorbeelden uit de omringende natuur, zodat het vervolgens voor de kleinkinderen duidelijk wordt op welke manier zij als mensen hun leven kunnen inrichten binnen deze harmonie en dus daarmee in balans. Wat dit boek zeer speciaal maakt is dat ook uitgelegd wordt hoe de kennis aan de kleinkinderen wordt overgedragen. Daardoor is het boek niet alleen van belang als bron voor Samenlevingen in Balans, maar ook als bron voor 'Leren en Onderwijs in Balans'. De manier van kennisoverdracht waar ze gebruik van maken, maakt het niet alleen mogelijk dat er feitelijke kennis wordt ovrgedragen, maar dat die kennis en wijsheid levend blijft. Want, zo schrijven ze zelf, het betreft "niet alleen de fysieke aspecten van (kennis)overdracht, maar ook dat het kleinkind gewaar wordt van de grote collectieve herinneringen die er in het universum bestaan. Met behulp van de gepaste psychologische, geologische, biologische en spirituele sleutels en binnen de veiligheid en structuur van de leringen, worden deze collectieve herinneringen en ervaringen zelf toegankelijk gemaakt voor het kleinkind."
Oorspronkelijk werd dit doorgeven van kennis openlijk gedaan, maar nadat de 'vreemdelingen' waren gekomen, gingen ze er alleen in het geheim mee door. "Onze elder grootmoeders gaven de instructie: "... om onze natie, onze informatie en onze geloofsovertuigingen te verbergen in de leerschool van stilte..." tot een toekomstig moment waarop ze het weer openbaar zouden kunnen maken. Ze besloten om zo al hun kennis en wijsheid verborgen te houden 'in de kleinkinderen', die het op hun beurt op een zelfde manier weer doorgaven aan hun kleinkinderen.
De droom voor de toekomst
De reden waarom de Waitaha er alles voor over hebben gehad om hun kennis en wijsheid te behouden en van generatie op generatie in het geheim door te geven heeft alles te maken met hun droom voor de toekomst. Dankzij hun inzicht in 'het patroon van het universum' wisten ze dat er ooit tijden zouden komen waarin er wereldwijd opnieuw vraag en behoefte zou zijn aan hun enorme pakket van 'oorspronkelijke kennis'. "Onze wisdom keepers hebben zich lange tijd gerealiseerd - en stellen nog steeds - dat we nooit ons verhaal zullen verliezen en daarom ook nooit onze droom voor de toekomst."


Het boek: Lightningbolt o.a. over de 'Zero Chief' Estcheemah
Het boek Lightningbolt geschreven door Hyemeyohsts Storm, een jonge Cheyenne-Sioux-Duitse halfbloed indiaan, en gepubliceerd in 1994, is een ander soort boek dan de hier boven beschreven boeken, maar bevat ook duizenden jaren oude van generatie op generatie mondeling doorgegeven kennis, inzicht en wijsheid. In dit geval betreft het de kennis van de zogenaamde Zero Chiefs uit Centraal Amerika. In dit boek beschrijft Hyemeyohsts Storm zowel zijn eigen leven en hoe dat is verrijkt en getransformeerd vanaf het moment dat hij "een van de meest krachtige medicijn mensen die ooit heeft geleefd" ontmoet en haar leerling wordt. De naam van deze medicijnvrouw is Estcheemah en haar kennis en wijsheid gaat tienduizenden jaren terug naar de oude Mayas en naar volkeren die hen voor gingen.
Hoe Estcheemah delen van de kennis heeft kunnen bewaren
Hyemeyohsts beschrijft in dit boek niet alleen zijn persoonlijke geschiedenis, maar o.a. ook het zeer indrukwekkende levensverhaal van Estcheemah zelf. Nadat zij als jonge vrouw gedurende een aantal jaren kennis krijgt overgedragen van een vrouwelijke Wisdom Keeper bij wie ze in de huishouding helpt, sterft deze vrouw lang voordat ze al haar kennis heeft kunnen overdragen aan Estcheemah. Daarom besluit Estcheemah om op zoek te gaan naar mogelijk nog ergens in leven zijnde mensen die delen van deze heilige kennis hebben voordat ook zij niet meer leven en de kennis definitief verloren zal zijn. Om als jonge indiaanse vrouw in Noord-Amerika aan het einde van de 19e eeuw en het begin van de 20ste eeuw het halve continent door te reizen betekende regelrecht dat ze diverse keren haar leven riskeerde. Tenslotte lukt het haar inderdaad om in contact te komen met mensen die nog over deze kennis beschikken en belangrijke delen van deze wijsheid aan haar kunnen overdragen. Tenslotte lukt het Estcheemah om zelf een van de laatste Zero Chiefs te worden. Het begrip Zero - Nul - verwijst in dit geval naar de Cirkel, dat gebruikt wordt als symbool van Eenheid en daarom ook verwijst naar de Bron. In andere woorden, een 'Zero Chief' is vergelijkbaar met wat in westerse tradities een mysticus of mystica wordt genoemd.
De kennis van de Zero Chiefs
Tussen de beschrijvingen van Hyemeyohsts over hoe Estcheemah haar kennis aan hem doorgeeft en de beschrijvingen van haar levensverhaal en dat van een aantal generaties Zero-Chiefs daarvoor, bevat dit boek ook een aantal delen waarin Hyemeyohsts de bewaard gebleven 'kennis van de Zero Chiefs' samenvat. Een van deze delen betreft een zeer heldere uitleg over het gebruik van wat inmiddels bekend is als het Medicijnwiel. Een ander deel beschrijft de geschiedenis en het leven van een paar duizend jaar geleden in Centraal Amerika gezien door de ogen van de Zero Chiefs en hun leerlingen, de Flower Solders. Hieruit wordt duidelijk dat de daar aanwezige stabiele Samenlevingen in Balans zich uiteindelijk moeilijk konden staande houden bij herhaalde confrontaties met gewelddadiger samenlevingen. Een vrouwelijke Zero Chief besluit daarom tenslotte om met hen die dat willen vanuit Centraal Amerika noordwaards te trekken met het doel om daar opnieuw een vreedzame Samenleving in Balans te vestigen. In nog een ander deel beschrijft Hyemeyohsts uitvoedig 'the circle of law', een besluitvormingsproces waarbij bovenal zorg werd gedragen voor het bewaren van de dynamische balans in alle denkbare opzichten.
Kortom, ik beschouw dit als een zeer belangrijk boek waarin heel veel wijsheid toch nog bewaard is gebleven, zodat we daar ons voorbeeld mee kunnen doen.


Het boek: Voices of our Ancestors: Cherokee Teachings from the Wisdom Fire
Dit boek, dat voor het eerst verscheen in 1987, is geschreven door Dhyano Ywahoo en betreft de kennis en wijsheid van de Tsalagi (ook bekend als de Noord-Amerikaanse Cherokee). De Tsalagi zien het als hun heilige plicht om licht te brengen en om het goede voor het welzijn van alle wezens te manifesteren.
De Pleiaden
De Tsalagi - zo Dhyano Ywahoo schrijft - herleiden hun oorsprong tot het sterrebeeld dat bij ons bekend is als de Pleiaden. In het voorwoord schrijft ze over de oorsprong en het doel van de nu openlijk gedeelde kennis in dit boek het volgende: "Dit boek is geschreven in de hoop vrede en harmonieuze relaties voor alle wezens tot volle bloei te brengen. De kennis en meditaties die hierin worden beschreven zijn gebaseerd op de traditionele kennis, leerverhalen en spelen van de Tsalagi, die door mijn grootouders, overgrootouders en oudtantes aan mij zijn doorgegeven. In 1969, na generaties van geheimhouding, werd besloten om de kennis van de Tsalagi-traditie te delen met niet-inheemse mensen, zodat onze kinderen water zouden hebben om te drinken en een plek om te leven. (...) Dit is de kennis van een mondelinge traditie. Het is gedurende honderdduizenden jaren gefluisterd, gesproken, gechant, gedrumd en gedansd en het is doordrongen met het mysterie van het licht van sterren, vuur en dageraad. Voor de eerste keer is deze heilige kennis nu opgeschreven."
Zuivere geesten die incarneerden om te herinneren aan harmonie
Behalve dat deze oorspronkelijke kennis steeds van generatie op generatie is doorgegeven schrijft ze dat de essentie van deze wijsheid in de loop der tijden ook af en toe opnieuw in herinnering werd gebracht door zuivere geesten die incarneerden: "Gedurende de gehele mondelinge traditie en de geschreven geschiedenis van de Tsalagi zijn er bepaalde meesters die zich continu in regelmatig herhalende tijdscycli manifesteren in de Amerika's. Deze meesters geven uitdrukking aan dezelfde essentie, dezelfde wijsheid en komen op gepaste tijden om de mensen te herinneren aan harmonie." Als voorbeelden noemt ze Quetzalcoatl, de Pale One (geboren in 873 voor Chr.) en de Peacemaker (in 1573).
De Ywahoo familielijn
Deze geïncarneerde meesters kwamen speciaal op de donkere momenten in de cyclische ontwikkeling waarin het bewustzijn van de mensen zich had vernauwd. Ze schrijft hoe haar eigen voorouders en dus de aan haar doorgegeven mondelinge kennis en wijsheid op een van deze wijze meesters is terug te voeren: "De Ywahoo familielijn werd 2860 jaar geleden gestart door de 'Keeper of Mysteries', de Pale One, een grote meester wiens naam alleen in ceremonieën wordt uitgesproken. Toen de mensen hun oorspronkelijke instructies hadden vergeten, hun spirituele plichten verwaarloosden en oorlogzuchtig waren geworden, kwam de Pale One om het vuur van heilige wijsheid op nieuw te doen ontvlammen. Hij werd op een wonderbaarlijke manier geboren en zijn lichaam straalde een groot licht uit; hij verscheen op veel plaatsen tegelijkertijd en hij sprak de taal van alle wezens. De kennis van de Pale One floreerde door de Amerika's. Hij bewerkstellingde opnieuw de bouw van tempels en scholen, hervormde de training van de priesters en reikte methodes aan om vrede binnen het individu, de familie, de clan, het volk en de planeet te cultiveren en te handhaven. Deze grote leermeester was een levende herinnering aan het ongemanifesteerde potentieel in ons allemaal." Ze legt uit dat hij op deze manier de oorspronkelijek instructies nieuw leven inblies en mensen inspireerde om in lijn met de universele wetten te handelen. Zo'n 700 jaar na de Pale One verscheen er opnieuw een meester temidden van de Tsalagi. Deze meester werd Wotan genoemd en herinnerde hen opnieuw aan hun heilige instructies en hoe ze zich daar aan konden houden.
Deze kennis is nu voor het eerst in dit boek opgschreven met intentie om de relaties van individuen met hun families, gemeenschappen, volken en het land, de Aarde zelf, te versterken. "We nodigen mensen niet uit om Indianen te worden. We nodigen mensen uit om goede relaties te hebben en om de kennis van hun familie van oorsprong te respecteren. Mogen we op die manier allemaal samenwerken bij het manifesteren van een visie van vrede."




Hierboven genoemde boeken:
= Paula Underwood, The Walking People, Native American Oral History, 1993, A Tribe of Two Press, San Anselmo, CA, USA. (de mondeling doorgegeven geschiedenis van meer dan 10.000 jaar vreedzame Samenleving in Balans van de Oneida, een van de 5 Iroquois nations).
= Paula Underwood, The Great Hoop of Life, volume 1, A Traditional Medicine Wheel for Enabling Learning and for Gathering Wisdom, 2000, A Tribe of Two Press, San Anselmo, CA, USA.
= Song of Waitaha, The Histories of a Nation, being the teachings of Iharaira Te Meihana, Wiremu Ruka Te Korako, Taare Reweti Te Maiharoa, Perenara Hone Hare, Heremia Te Wake and Renata Kauere, 1989 (de mondeling doorgegeven geschiedenis van 67 generaties van de vreedzame Samenleving in Balans van de Nation of Waitaha uit Nieuw Zeeland).
= Whispers of Waitaha, Traditions of a Nation, The Grandmother Stories, by Heeni Herewaks Te Ua, Karoraina Hiiri Te Kora Kora, Titiraukura Te meihana Te Aho Ward-Holmes, Te Miringga Te Ua Te Whata Harris, Meremarotini Baker-Te Korakora, Rangitakina Te Wharau Harris Ruka-Te Korakora, Erana Watene Robinson-Te Pai and Ivy Elizabeth Baird McAnergney1989 (de mondeling doorgegeven tradities van de vreedzame Samenleving in Balans van de Nation of Waitaha uit Nieuw Zeeland).
= Hyemeyohsts Storm, Lightningbolt, 1994, Ballantine Books, New York. (de mondeling doorgegeven wijsheid van de Zero Chiefs uit Centraal Amerika)
= Dhyani Ywahoo, Voices of our Ancestors: Cherokee Teachings from the Wisdom Fire,1987, Shamballa, Boston & London. (de mondeling doorgegeven kennis van de Tsalagi, ook bekend als de Cherokee in Noord-Amerika)